جمعه سیاه یا بلک فرایدی (Black Friday) یا حراج جمعه در آمریکا بعد از روز شکرگزاری است که عملاً آخرین جمعه ماه نوامبر به شمار می رود و آغاز آیین خرید برای کریسمس حساب می‌شود. در واقع جمعه سیاه، یک روز تعطیل نیست، اما بیشتر شرکت‌ها این اجازه را به کارکنان خود می‌دهند که این روز را مرخصی گرفته و به خرید سال نو بپردازند. سال‌ها است که این روز، شلوغ ترین روز برای فروشنده‌ها است. هر چند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این رسم سنتی است، اما همچون بسیاری از مراسم دیگر این منطقه، این رسم سنتی نیز به کشورهای دیگر سرایت کرده است. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاه‌ها از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم می‌آورند و باید تا پیش از آغاز شب خرید کرده باشند.
قرن‌ها است که صفت سیاه در فرهنگ‌های مختلف برای توصیف رویدادی بدشگون استفاده می‌شد. در تاریخ آمریکا، عبارت «جمعه سیاه» به رسوایی بازار طلا، در روز ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ اشاره دارد. پس از پایان جنگ داخلی آمریکا، بین ایالات متحده آمریکا و ایالات مؤتلفه آمریکا، نوبت به دوران 12 ساله بازسازی آمریکا رسید. بدین ترتیب، ایالت‌های شکست خورده جنوبی، توسط ایالت‌های شمالی پیروز بازسازی شدند. دو تن از زمین خواران آن دوره به نام جِی دیک (Jay Dick) و جیمز فیسک (James Fisk) به واسطه خریدهای عمده در مدتی کوتاه، انحصار موقت طلا را به دست گرفتند. آنها از این طریق سود کلانی به دست آوردند. دولت وقت که به‌موقع متوجه این سوءاستفاده نشد، حجم طلای بالایی را روانه بازار کرد تا قیمت از دست رفته ثابت شود. اما در نهایت، زندگی بسیاری ویران شد، و از آن موقع این روز را به نام جمعه سیاه یا بلک فرایدی نامگذاری کردند.
بلک فرایدی (Black Friday) در کشورهای دیگر
آمریکا محل شکل گیری بلک فرایدی است. جمعه سیاه در این کشور متولد شد، اما حالا سراسر دنیا را فرا گرفته است، چون مشتاقان خرید در تمام دنیا هستند. بلک فرایدی در بعضی کشورها مثل کشورهای زیر تازه نفس است:
نیوزلند فروش جمعه سیاه را در سال ۲۰۱۵ آغاز کرد و تا سال ۲۰۱۸ فروشگاه‌های بلک فرایدی را افزایش داد. نروژ جمعه سیاه را در سال ۲۰۱۰ معرفی کرد. از آن زمان، آمار فروش در این روز به صورت سالانه رشد کرده است.در مکزیک، بلک فرایدی نام دیگری دارد و به نام «ال بوئن فین» به معنای «آخر هفته خوب» شناخته می‌شود. از سال ۲۰۱۱، ال بوئن فین به یک تعطیلات ویژه آخر هفته در این کشور تبدیل شد. امارات نسخه مخصوص به خود را از جمعه سیاه دارد. این تخفیف‌ها در اصل به صورت آنلاین وجود دارد که به آن جمعه زرد هم می‌گویند. در سال ۲۰۱۶ جمعه سیاه به یونان، اوکراین، بلژیک و لهستان هم رسید. هند در جمعه سیاه شرکت می‌کند، اما آنها این روز را در تاریخی نزدیک به دوره جشن اکتبر خود که دیوالی در آن برگزار می‌شود، برنامه ریزی کرده‌اند.
بلک فرایدی انگلستان
انگلستان برای بیش از 30 سال از جمعه سیاه استقبالی نکرد. با این حال، در سال ۲۰۱۰ جمعه سیاه توسط شرکت‌های آمریکایی در این کشو برگزار شد و رواج پیدا کرد. تا سال ۲۰۱۰، جمعه سیاه در انگلستان اصطلاحی بود که نیروهای اورژانس و پلیس از آن استفاده می‌کردند؛ این اصطلاح به جمعه قبل از کریسمس اشاره داشت، چون سرویس‌های اورژانس را برای مقابله با افزایش حجم کار فعال می‌کردند، اما بعد از این سال، معنای این اصطلاح هم عوض شد. از آن زمان، این روز به روز مهمی برای خرید در بریتانیا تبدیل شد، برای مثال در سال ۲۰۱۶، خرید جمعه سیاه ۱.۲۳ میلیارد پوند برای اقتصاد به ارمغان آورد که نسبت به سال ۲۰۱۵، تقریبا دو درصد افزایش داشت.
بلک فرایدی کانادا
کانادا در برابر نفوذ جمعه سیاه به کشورش مقاومت زیادی نشان داد، اما در نهایت مجبور شد شکست را بپذیرد، چون کانادایی‌هایی که در نزدیکی مرز زندگی می‌کردند، برای استفاده از تخفیفات فوق‌العاده به ایالات متحده سفر می‌کردند. در نتیجه فروشگاه‌های کانادایی شروع به راه اندازی تخفیفات جمعه سیاه خود کردند تا کانادایی‌ها را از خروج از کشور برای خرید منصرف کنند. بلک فرایدی کانادا به طور رسمی از سال ۲۰۰۸ برگزار شد.
بلک فرایدی فرانسه
فرانسه هنوز تا حدودی در حال پذیرش جمعه سیاه در فرهنگ خرید خود است. در سال ۲۰۱۴ فروشگاه‌های آمریکایی مانند آمازون و اپل بر روی برخی از محصولات تخفیف‌هایی ارائه کردند که تا 85٪ افزایش یافت. امروزه بسیاری از برندها و فروشگاه‌های فرانسوی در فروشگاه‌های آنلاین خود جمعه سیاه را برگزار می‌کنند. فرانسوی‌ها در تلاش هستند تا جمعه سیاه مخصوص خودشان را بسازند.
بلک فرایدی ترکیه
به واسطه حضور برندهای جهانی و برپایی بلک فرایدی، جمعه سیاه به کشور ترکیه هم رسید و توسط برندهای ترکی و خارجی حاضر در این کشور برگزار می‌شود. تاریخ بلک فرایدی در ترکیه مطابق با آمریکاست؛ هر چند در این کشور سنت شکرگزاری وجود ندارد، اما تاریخ بلک فرایدی ۲۰۲۳ ترکیه همان ۲۴ نوامبر یا جمعه سوم آذر خواهد بود. این حراج در کلیه شهرهای ترکیه برگزار خواهد شد، اما برای مثال جمعه سیاه در وان ترکیه به وسعت بلکه فرایدی در شهر بزرگی چون استانبول نخواهد بود.
بلک فرایدی آلمان
آلمان نیز تصمیم گرفت جمعه سیاه را پذیرا شود، اما کمی آن را تغییر داد، بنا‌بر‌این به جای اینکه بلک فرایدی فقط یک روز باشد، به آن «هفته سیاه» و «خرید سیاه» می‌گویند، اما لزوماً شدت آن با جمعه سیاه در سایر نقاط جهان یکی نیست. برای شروع، ساعات کاری فروشگاه‌ها ثابت می‌ماند و اکثر فروشگاه‌ها نیز یکشنبه‌ها بسته هستند. از سوی دیگر، قیمت‌ها کاهش شدیدی نمی‌یابد؛ قطعا ارزان‌تر هستند، اما سطح کاهش قیمت‌ها به شدت کشورهایی مانند آمریکا نیست.
بلک فرایدی یا جمعه سیاه در ایران
چند سالی است که جمعه سیاه به ایران هم رسیده است؛ هر چند به عنوان یک روز رسمی شناخته نمی‌شود، اما بسیاری از برندها این روز را با اعلام تخفیف برپا می‌کنند. به دلیل، تازه بودن این اتفاق در ایران، تاریخ بلک فرایدی در ایران ثابت نشده و بسیاری از برندها، تاریخ خاص خودشان را برای حراج طوفانی اعلام می‌کنند، اما براساس تقویم جهانی این اتفاق، بلک فرایدی 1402 جمعه سوم آذرماه خواهد بود. برای پیگیری حراج بلک فرایدی در تهران یا سایر شهرهای ایران باید اخبار فروشگاه یا برند مورد نظر خود را پیگیری کنید.
ساعت شروع بلک فرایدی
ساعت شروع بلک فرایدی در بیشتر کشورها نیمه شب است، به همین دلیل بسیاری از افراد از یک روز قبل از شروع حراج جلوی درب فروشگاه‌های معتبر جمع شده و شب را هم همان جا سپری می‌کنند تا به محض رسیدن ساعت 12 بتوانند وارد شوند. بلک فرایدی فروشگاه های آنلاین ایرانی هم در همین ساعت، یعنی 12 نیمه شب اول آذر برگزار می‌شود، با این تفاوت که نیازی نیست تمام شب را بیرون از خانه سپری کنید، بلکه می‌توانید به راحتی در هر جا و موقعیتی که هستید، خرید خود را با چند کلیک به صورت آنلاین انجام دهید.
بلک فرایدی در ایران چطور برگزار می‌شود؟
سال‌هاست که بلک فرایدی به ایران هم رسیده و با استقبال خیلی خوبی مواجه شده است. در این روز، کالاهای مختلف شامل تخفیف‌های متنوع خواهند شد که گاهی تا 80 درصد هم می‌رسند. رایج‌ترین درصد تخفیف کالاها هم 50 تا 70 درصد است، به همین دلیل بسیاری افراد ترجیح می‌دهند، خریدهای اساسی خود را در این روز انجام داده و در هزینههایشان صرفه جویی کنند. اگر شما هم قصد دارید، محصولات مورد نیازتان را در بلک فرایدی خریداری کنید، حتما به فروشگاه های آنلاین سر بزنید و از جشن تخفیف‌های جمعه سیاه استفاده کنید.
چگونه در بلک فرایدی خرید خوبی داشته باشیم؟
اگر قصد دارید خرید موفقی در جمعه سیاه داشته باشید، بهتر است از قبل، فهرستی از آنچه را که می‌خواهید، تهیه کنید. از آنجایی که این خرید در ایران به صورت اینترنتی برگزار می‌شود، بهتر است از قبل لینک محصولات دلخواه خود را داشته باشید و مواردی مثل سایز و رنگ محصول را مد نظر بگیرید. این اطلاعات برای اینکه بتوانید به سرعت خرید کنید، ضروری و لازم است.
جمعه سیاه در ایران الکتریک
در این پست خواندید که بلک فرایدی چه روزی است و در آن چه اتفاقی می‌افتد. اگر دوست دارید بلک فرایدی 1402 را به بهترین و راحت ترین شکل خود تجربه کنید، شما این فرصت را دارید که بسیاری از کالاها را با تخفیفات خاص و ویژه در بلک فرایدی از فروشگاه ایران الکتریک خریداری کنید. تنوع کلید و پریز ایران الکتریک بسیار زیاد است و شما می‌توانید اقتصادی‌ترین خریدهای ممکن را تجربه کنید. ایران الکتریک بهترین خریدهای بلک فرایدی (best buy black Friday) را برای شما فراهم می کند و محصولات خریداری شده را ارسال کرده و درب منزل تحویل‌تان خواهد داد.