لامپ‌ها در رنگ‌های مختلفی تولید می‌شوند و هرکدام تأثیر متفاوتی بر دید افراد دارند. همچنین، لامپ‌های آفتابی و مهتابی حس متفاوتی را به افراد القاء می‌کنند. بنابراین، برای تشخیص اینکه لامپ آفتابی بهتر است یا مهتابی، باید مشخص شود که لامپ در چه محیطی استفاده خواهد شد. برای آشنایی با انواع نور لامپ و درک اینکه کدام لامپ برای چشم انسان مناسب‌تر است، در ادامه توضیحاتی بیان خواهد شد.
تفاوت نور لامپ آفتابی و مهتابی
برای تشخیص اینکه لامپ آفتابی بهتر است یا مهتابی، ابتدا لازم است نور هر دو لامپ را مورد بررسی قرار داده و تفاوت‌های آن‌ها را مشخص کنیم. با توجه به نیازهای خاص شما و محیطی که قرار است از لامپ استفاده کنید، می‌توانید انتخاب مناسبی برای خود داشته باشید. در واقع، لامپ‌هایی که در منزل و اطراف ما استفاده می‌شوند، دارای دماها و رنگ‌های متفاوتی هستند. برخی از انواع رنگ نور لامپ‌ها عبارتند از:
1. لامپ‌های سفید داغ (warm white) : نوری گرم و رنگی که شبیه به نور مهتاب یا نسبتاً زرد است. برای ایجاد حس گرما و راحتی در فضاهای اتاق خواب، اتاق نشیمن یا رستوران‌ها مناسب است.
2. لامپ‌های سفید معمولی (cool white) : نوری معتدل تا کمی سرد که به رنگ سفید نزدیک است. برای استفاده در اتاق‌های کار، آشپزخانه و حمام‌ها مناسب است.
3. لامپ‌های روز (dayligh) : نوری سرد و روشن که به نور آفتاب شبیه است. برای استفاده در فضاهایی مانند اتاق‌های کار، آشپزخانه و فروشگاه‌ها که نیاز به نور قوی و واقعی دارند، مناسب است.
4. لامپ‌های رنگی (colored) : لامپ‌هایی که نور رنگی تولید می‌کنند و برای استفاده در تزئینات، رویدادهای ویژه و ایجاد جو رنگارنگ در فضاها مناسب هستند.
نور آفتابی:
لامپ‌های سفید گرم، همان نوری هستند که با نام آفتابی شناخته می‌شوند. این نورها رنگ زردی دارند و به همین دلیل به نور آفتاب ربط داده می‌شوند. حضور نور آفتاب باعث ایجاد آرامش و آسایش خاصی در محیط منزل می‌شود. دقیقاً همین احساس را می‌توان از نور آفتابی لامپ‌ها نیز دریافت کرد. با توجه به اینکه رنگ لامپ‌های آفتابی شبیه رنگ غروب خورشید است، روشن شدن این نوع لامپ‌ها نشانگر پایان روز و شروع زمان استراحت خواهد بود. دمای رنگ نور آفتابی در بازه‌ی 2000 تا 3000 کلوین قرار دارد و فضای صمیمی و آرامش‌بخشی را به ارمغان می‌آورد. بنابراین، می‌توان گفت که نور آفتابی برای استفاده در مکان‌هایی که برای استراحت افراد طراحی شده‌اند مناسب‌تر است. به‌عنوان مثال، در هتل‌ها، اتاق‌های خواب، بیمارستان‌ها، مهدکودک‌ها و همچنین در قسمت پذیرایی خانه یا ویترین‌های مغازه‌ها، از نور آفتابی برای روشنایی فضا استفاده می‌شود.
نور مهتابی:
نور سفید یا مهتابی، رنگی شبیه به نوری است که از ماه ساطع می‌شود و به همین دلیل به نام مهتابی شهرت دارد. دمای رنگ نور مهتابی در بازه‌ی 4600 تا 6500 کلوین قرار دارد. این نور، دارای شاخصه‌های فضایی سرد و تمرکزبخش است و بنابراین برای استفاده در محیط‌های کاری بسیار مناسب است. به همین دلیل، بسیاری از کارفرمایان جهت روشنایی ادارات و کارخانه‌ها از نور مهتابی استفاده می‌کنند تا تمرکز و کارایی کارمندان و گارگران را افزایش دهند. همچنین، نور سفید در داروخانه‌ها، نمایشگاه‌ها، مراکز درمانی و محیط‌های مطالعاتی نیز به کار می‌رود.
نور طبیعی (نچرال):
نور طبیعی یا نچرال به نوری گفته می‌شود که شباهتی به نور خورشید دارد و ترکیبی از نور آفتابی و مهتابی است. لامپ‌هایی با رنگ طبیعی اثربخشی بسیار خوبی در زیبایی محیط دارند و دمای رنگ آن‌ها معمولاً بین 3100 تا 4500 کلوین قرار دارد. نور طبیعی در مکان‌هایی مانند پارکینگ‌ها، زیرزمین‌ها و محیط‌های کاری استفاده می‌شود. باید توجه داشت که نور نچرال گاهی به نام نور یخی نیز شناخته می‌شود.
انتخاب لامپ آفتابی یا مهتابی با توجه به چشم انسان
زمانی که افراد می‌پرسند لامپ آفتابی بهتر است یا مهتابی، در واقع می‌خواهند بدانند کدام نور برای چشم‌هایشان مناسب‌تر است. انتخاب رنگ نور به‌طور کلی به سلیقه‌ی شخصی وابسته است، اما اگر بینایی خود و تأثیر نور بر روی چشم‌ها برای شما اهمیت بیشتری دارد تا سلیقه و زیبایی محیط، باید بدانید که براساس آزمایش‌های فراوانی که توسط دانشمندان و محققان انجام شده است، افرادی که تنها از لامپ‌های مهتابی در طول شب استفاده می‌کنند، در مقایسه با سایر افراد، 12 درصد بیشتر به مشکلات چشمی دچار می‌شوند.
استفاده طولانی‌مدت و فراوان از نور مهتابی ممکن است برای چشم‌ها در بلندمدت مشکلاتی ایجاد کند. بنابراین، توصیه می‌شود که منزل را با استفاده از ترکیبی از هر دو نوع لامپ، یعنی آفتابی و مهتابی، روشن کنید. همچنین، نکته‌ای مهم درباره‌ی نور مهتابی وجود دارد و آن این است که هرچه نور سفیدتر باشد، به اصطلاح دمای رنگ بالاتری داشته باشد، اشعه‌ی فرابنفش بیشتری نیز دارد. این اشعه برای انسان مضر است و می‌تواند به مشکلات پوستی و چشمی مختلفی منجر شود. بنابراین، اگر برای استفاده‌ی خانگی از لامپ مهتابی کمک می‌گیرید، حتماً از لامپ‌هایی با دمای رنگ کمتر استفاده کنید.
جمع‌بندی
روشنایی فضای محیط علاوه بر اینکه افراد را قادر می‌سازد که کارهایشان را بهتر انجام دهند، به زیبایی محیط نیز کمک می‌کند. در بسیاری از مکان‌ها برای افزایش زیبایی ساختمان‌ها از نورپردازی‌های شیک و مدرن استفاده می‌شود. اما انتخاب رنگ لامپ برای هر محیطی نیز اهمیت دارد. به‌عنوان جمع‌بندی، توصیه می‌کنیم برای روشنایی منزل خود از لامپ‌هایی با رنگ نور یخی (یعنی رنگی میان رنگ آفتابی و مهتابی) و استاندارد استفاده کنید.