دسته‌بندی نشده

نورپردازی بناهای تاریخی

نورپردازی بناهای تاریخی

نورپردازی بناهای تاریخی، اثرات فراوانی در جلوه‌ی شهری ایجاد می‌کند؛ زیرا این بناها از جمله آثار تاریخی مهم هر شهر هستند. این بناها را می‌توان به چند دسته‌بندی کرد: ابتدا، عمارت‌ها، کاخ‌ها، ساختمان‌های مسکونی؛ سپس، بافت‌های شهری؛ سازمان‌های آموزشی؛ بناهای فرهنگی؛ نقاط نظامی و نهایتاً بناهای مذهبی.

نورپردازی بناهای تاریخی

 

ارزش یک بنا تاریخی به میزان تاریخچه آن، سبک منحصر به فرد و دوام معماری آن وابسته است. هرچند سبک ساختمان به طرز ساده‌ای در نظر گرفته شود، اما هویت بنا از ترکیب سبک خود به وجود می‌آید. طراح نورپردازی مسئول استحکام و اصالت بنا در نورپردازی آن را حفظ کند.

گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ ارزش زیادی را برای بناهای تاریخی قائلند. بنابراین، طراح باید بنا را به شکلی که هست نشان دهد و از تحمیل دیدگاه شخصی خودداری کند. اصل اساسی در نورپردازی بناهای تاریخی، حفظ هویت بنا است.

نکته دیگری که در نورپردازی بناهای تاریخی باید مد نظر قرار گیرد، این است که نقاط قوت و خصوصیت‌های متمایز بنا را با استفاده از پروژکتورهای LED یا ابزارهای دیگر نمایان کنید.

به عنوان مثال، در نورپردازی ساختمان منارجنبان اصفهان، باید به مناره‌ها ویژه‌ترین توجه را داشت. همچنین، باید از زیاده‌روی در برجسته کردن این عنصر پرهیز کرد تا منجر به تضاد و ناهماهنگی در بنا نشود.

اصل سوم در نورپردازی بناهای تاریخی، استفاده مناسب و موثر از منابع نور است. در نورپردازی بناهای تاریخی، منابع نور باید به گونه‌ای قرار داده شوند که نیاز به تخریب بنا برای نصب آن‌ها نباشد.

نورپردازی بناهای تاریخی نباید باعث از بین رفتن دیدگاه کلی به عناصر بارز بنا و همچنین خیرگی شود. بنابراین، به طراح نورپرداز توصیه می‌شود از منابع نوری دفنی و نقطه‌ای استفاده کند تا نور به صورت مناسب از فاصله دور به عنصر مورد نظر تابانده شود.

دلایل و اهداف نورپردازی بناهای تاریخی

نورپردازی بناهای تاریخی دارای دلایل و اهداف گوناگونی است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

تاکید بر ارزش فرهنگی و حفظ هویت بنا:

نورپردازی به عنوان یک عنصر مهم در نگهداری و تاکید بر ارزش‌های فرهنگی و تاریخی بناهای تاریخی شناخته می‌شود. این روش امکان ابراز زیبایی‌ها و ویژگی‌های بناهای تاریخی را در طول شبانه‌روز فراهم می‌کند و ارتباط مستقیم با جامعه و فرهنگ گذشته را تقویت می‌کند.

ایجاد امنیت و احساس امنیت:

نورپردازی با ایجاد نور مناسب در اطراف بناهای تاریخی، امنیت و حس امنیت در محیط را افزایش می‌دهد. این عمل باعث می‌شود که بناهای تاریخی شهری در شب، به عنوان نقاط مهم و امن شناخته شوند و افراد بیشتری ترجیح می‌دهند در این مکان‌ها حضور داشته باشند.

بزرگنمایی ابعاد واقعی بنا و تأکید بر المان‌های اصلی معماری:

نورپردازی می‌تواند ابعاد واقعی بناهای تاریخی را بزرگنمایی کرده و جزئیات معماری و ویژگی‌های تاریخی آنها را بیشتر به نمایش بگذارد. این اقدام باعث تأکید بر ارثیه‌های معماری و تاریخی شده و به جامعه کمک می‌کند تا ارتباط عمیق‌تری با گذشته خود داشته باشد.

همچنین بخوانید :  نورپردازی مهمانی و انواع تکنیک های نورپردازی

افزایش زمان استفاده و ایجاد حیات شبانه:

نورپردازی می‌تواند با افزایش جذابیت بناهای تاریخی در شب، زمان استفاده از آنها را افزایش دهد. این اقدام می‌تواند باعث ایجاد فعالیت‌های شبانه در اطراف بناهای تاریخی شود که نتیجه آن حفظ حیات اقتصادی و فعالیت‌های اجتماعی در آن منطقه است.

نمایش تصویر شبانه بنا در زمینه آسمان شبانه:

این نوع نورپردازی می‌تواند با نمایش تصویر شبانه بنا در زمینه آسمان شبانه، یک صحنه زیبا و جذاب را برای مشاهده‌کنندگان فراهم کند. این نوع نورپردازی اغلب به عنوان یک جذابیت گردشگری و جلب توجه مردم به بناهای تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نورپردازی معمارانه

نورپردازی معمارانه​

نورپردازی معمارانه یک روش معمول برای نمایان سازی و برجسته‌سازی جزئیات معماری بناهای تاریخی است. در این روش، از چراغ‌های کوچک که بر روی نما نصب می‌شوند، برای بیان و نمایش بهتر جزئیات معماری استفاده می‌شود. این نورپردازی می‌تواند با شکل‌های مختلف و با استفاده از نورافکن‌های کوچک یا چراغ‌های با لامپ‌های LED پیاده‌سازی شود.

با توجه به اینکه چراغ‌ها در این روش بر روی بنا نصب می‌شوند، اهمیت ویژه‌ای به نصب آن‌ها داده می‌شود تا در طول نصب، نمای بنا تخریب نشود. در واقع، هدف اصلی در نورپردازی معمارانه، این است که منظر شبانه بنا به طور کاملاً متفاوت از تصوری که در روز از آن داریم، نمایان شود.

این روش نورپردازی با استفاده از نورافکن‌های کوچک و بازده یا چراغ‌های LED، می‌تواند جزئیات زیبا و منحصر به فرد معماری بنا را در شب بیان کند. همچنین، به وضوح تأثیر گذاری بر زیبایی و تفاوت بین منظر روز و شب از بنا ایجاد می‌کند و باعث تجربه‌ای جدید از آن می‌شود.

نورپردازی خارجی با روش مرسوم

نورپردازی خارجی با استفاده از روش مرسوم، از نورافکن‌هایی با توان نوری بالا برای روشن کردن تمامی سطوح بناهای تاریخی استفاده می‌کند. اما، این روش ممکن است با چالش‌هایی روبه‌رو شود:

توزیع مناسب نور:

برای توزیع نور به صورت مناسب بر روی سطوح بنا، نیاز به نصب منابع نوری در فواصل زیادی از بنا وجود دارد. این امر ممکن است نیازمند استفاده از تعداد زیادی نورافکن و منابع نوری باشد که این موضوع هزینه‌بر و پیچیده می‌شود.

فاصله نورافکن‌ها:

با توجه به فاصله بین نورافکن‌ها و بنا، انتخاب مکان مناسب برای نصب آن‌ها اهمیت دارد. اگر نورافکن‌ها در فواصل بسیار بزرگی قرار گیرند، ممکن است نور آنها برای ورود و خروج افراد از بنا مزاحمت ایجاد کند یا از زاویه دید روزانه بنا اختفا کند.

مشکلات نورافکن در فواصل بزرگ:

نصب نورافکن‌ها در فواصل دورتر از بنا ممکن است با مشکلات فنی مواجه شود. مانند نیاز به کابل‌کشی بلند، نگهداری و تعمیرات دشوارتر، و مصرف انرژی بیشتر.

نور مزاحم:

نصب نورافکن‌ها در مکان‌هایی که فاصله زیادی از بنا دارند ممکن است باعث ایجاد نور مزاحم برای افراد یا منطقه اطراف شود، به خصوص در ساعات شب که نور بیشتری نیاز است.

همچنین بخوانید :  چند روش شگفت انگیز برای خرید کلید پریز آشپزخانه

استفاده از نورافکن‌های با توان نوری بالا برای نورپردازی خارجی بناهای تاریخی، با چالش‌هایی از جمله توزیع نامناسب نور و احتمال مزاحمت برای محیط اطراف همراه است.

نورپردازی سطحی

نورپردازی سطحی یکی از روش‌های نوین در عرصه نورپردازی است که به معماران امکان می‌دهد نور را به سراسر نما و ساختار خارجی یک بنا تابانده و از زوایای مختلف ممکن است به کار گرفته شود. استفاده صحیح از نور سطحی می‌تواند به معمار این قدرت را بدهد که فضایی دراماتیک، جذاب را ایجاد نماید.

این روش نورپردازی، حفظ ارزش بنا و نمایش آن به مخاطبان را به یکی از عناصر اصلی در ساختمان‌های تاریخی و معاصر تبدیل کرده است. ایجاد جذابیت دائمی برای یک ساختمان بدون نورپردازی سطحی غیر ممکن به نظر می‌رسد.

در معماری بناهای تاریخی ایران، نورپردازی نقش مهمی دارد و در طرح معماری، نور روز و نورگیری‌ها از اهمیت خاصی برخوردارند. امروزه، از سطوح شفاف، نورگیرها، روزنه‌ها، سایه‌روشن‌های ثابت و متغیر حاصل از آفتاب و… در طرح نورپردازی استفاده می‌شود. این موارد گاهی تا حدی تعبیرات فلسفی و اعتقادی را نیز شامل می‌شوند.

در گذشته، آتش و چراغ‌های سوختی به عنوان منابع نور مصنوعی اولیه برای نورپردازی شبانه بناهای تاریخی به کار گرفته می‌شدند. اما امروزه این ابزارها منسوخ شده و به فناوری‌های جدید جای داده‌اند. گاهی از آن‌ها به صورت سمبلیک و بازسازی‌شده در طرح‌ها استفاده می‌شود. با این حال، تولید تجهیزات نورپردازی مدرن با هماهنگی با شیوه‌های سنتی معماری و استفاده‌های مدرن نیز ضروری است.

احترام به هویت باستانی بنا

احترام به هویت باستانی بنا​

احترام به هویت باستانی بنا یکی از اصول اساسی در نورپردازی و روشنایی ساختمان‌های باستانی است. این اصل به معنای نگاه کردن به این آثار به عنوان یک اثر هنری و ارزشمند می‌باشد. نورپردازی برای این مجموعه‌ها از تکنیک‌های متفاوتی نسبت به ساختمان‌های مدرن و امروزی استفاده می‌کند.

یکی از تفاوت‌های اساسی در نورپردازی ساختمان‌های باستانی، نوع چراغ‌ها و جای‌نمایی منابع نوری است. برای نمونه:

استفاده از پروژکتور، والواشر یا جت لایت در فاصله نزدیک به دیوارها و پایه دیوارها، برای احترام به هویت باستانی بنا و نمایش زیبایی‌های آن.

استفاده از تکنیک Floodlighting (نورافکنی) در فاصله دورتر از ساختمان برای افزایش عظمت بنا و نشان دادن جزئیات آن. این روش نورپردازی، امکان دیده شدن و شناسایی بنا از مسافت‌های نسبتاً دور را ممکن می‌سازد.

سبک نورپردازی باید با توجه به سبک معماری بنا انتخاب شود. استفاده از سایه‌های شدید یا روشنایی یکنواخت، پرتاب نور فقط از سمت بیرون به ساختمان یا نوردهی داخلی، انتخاب‌هایی هستند که باید با هویت بنا هماهنگ شوند.

به این تفاوت‌ها و انواع نورپردازی با توجه به هویت باستانی بنا و محیط اطراف آن باید توجه ویژه‌ای داشته باشیم. این احترام به هویت باستانی ساختمان‌ها، اساسی‌ترین نکته در ایجاد یک نورپردازی موفق و زیبا برای آثار باستانی است.

مخفی کردن چراغ ها

پنهان کردن چراغ‌ها و منابع روشنایی یک ایده جالب و مفید است که از یک سو به کاهش آلودگی نوری و حفظ محیط زیست کمک می‌کند و از سوی دیگر، روشی نوآورانه در فرآیند نورپردازی محسوب می‌شود که به دیده شدن جذاب‌تر سوژه‌ها کمک می‌کند. تولیدکنندگان از تکنولوژی‌های پیشرفته برای تولید محصولاتی استفاده می‌کنند که پنهان کردن آنها را آسان‌تر می‌سازد.

همچنین بخوانید :  مهم ترین تفاوت ها میان کابل و سیم

استفاده از مخفی کردن منابع روشنایی و چراغ‌ها، اغلب از طریق جلوه‌های نورپردازی به شکلی است که منابع نوری به‌طور مستقیم دیده نشوند و نور به صورت غیرمستقیم و یا از زیر سطح‌ها یا نقاط مخفی تابانده شود. این مفهوم معمولاً در طراحی داخلی و خارجی به‌کار می‌رود.

مثلاً در طراحی داخلی، منابع نوری می‌توانند درون سقف، زیر مبلمان، پشت تخت‌خواب یا در پشت دیوارها نصب شوند تا نور به طور غیرمستقیم و زیرین به فضا تابانده شود. همچنین، استفاده از روشنایی فشرده و نورپردازی با LED به شکل‌های نوین، امکان پنهان کردن منابع نور را فراهم می‌کند.

به‌طور کلی، این روش‌های پنهان کردن چراغ‌ها و منابع روشنایی، علاوه بر ایجاد جذابیت بصری، به کاهش آلودگی نوری و کمک به حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کنند.

 

حفظ و عدم آسیب به بناهای تاریخی

حفظ و عدم آسیب به بناهای تاریخی​

در نورپردازی آثار باستانی، امر آسیب نزدن به بناها از جمله نکات حیاتی است که باید به آن توجه شود. ساختمان‌های باستانی به دلیل عمر طولانی و استفاده از مواد ساختمانی ضعیف‌تر، به خصوص در مواجهه با فشارهای خارجی مانند نصب تجهیزات روشنایی، بسیار آسیب‌پذیر هستند. نصب تجهیزات روشنایی مستقیماً بر بدنه و ساختارهای باستانی می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به بنا وارد کند.

برای جلوگیری از آسیب به بناهای باستانی، انتخاب مناسب تجهیزات نورپردازی و محل نصب آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برخی از روش‌هایی که می‌توانند به حفظ ساختمان‌های باستانی کمک کنند عبارتند از:

استفاده از تکنولوژی‌های نورپردازی مناسب: استفاده از تکنولوژی‌های کم‌آسیب مانند LED که دارای حرارت و فشار کمتری هستند و می‌توانند نور مناسب را با آسیب کمتر به ساختمان فراهم کنند.

نصب تجهیزات نورپردازی به‌طور دقیق و دقیق: نصب تجهیزات باید با دقت و به‌طور دقیق صورت بگیرد تا به ساختارهای حساس باستانی آسیبی وارد نشود. برای مثال، استفاده از سیستم‌های نورپردازی که بتوانند بدون نیاز به نصب مستقیم بر روی بنا، نور را هدایت کنند.

استفاده از روشنایی غیرمستقیم: از منابع نوری استفاده کنید که نور خود را به طور غیرمستقیم یا از پشت سطوح دیگر فرستاده و از بدنه ساختمان دور نگه دارند. این روش مناسبی است برای حفظ ساختمان‌های باستانی.

کار با متخصصین ماهر: همکاری با تیم‌های نورپردازی و متخصصان مجرب که دارای تجربه در حفظ و نگهداری ساختمان‌های باستانی هستند، می‌تواند به جلوگیری از آسیب به بناهای باستانی کمک کند.

با احترام به ساختارهای باستانی و انجام نورپردازی با دقت و هوشمندی، می‌توان به حفظ این آثار تاریخی ارزشمند کمک کرد و همزمان از زیبایی و جذابیت آن‌ها لذت برد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *